Over gammele krukjes, klei-ovens, 90* gebukt gaan en GEEN water…..

Na een warm welkom van 200 zingende kindjes settelen wij ons in het schoolgebouw van project Lwengo in het district Masaka. Er wordt een lokaal vrijgemaakt voor de groep vrijwilligers, die als “Students for Uganda 2014’ ruim 17 dagen de handen uit de mouwen gaat steken. Oventjes en watertanks bouwen, metselen, lesgeven, sporten, werken in de kliniek, deelname aan activiteiten voor vrouwen, senioren en gehandicapten… Het zal je gebeuren, dat je mee kunt als begeleider van zo’n groep bikkels!

Verbijstering, afschuw, ontroering, humor, zweet, blaren en muggenbeten wisselen elkaar af. Douchen met een bodempje water in een afwasteiltje? Kakkerlakken ontwijken in poephouding en die ene grote harige jongen bovenin goed in de smiezen houden? Geen probleem. ’s Nachts doen de jongelui geen oog dicht. “Zonde van de tijd, slapen doen we thuis wel weer. Legt u een kaartje mee, mevrouw?” Groot gelijk. Wil ik de kans missen na te praten over deze overdosis emoties en ervaringen, afgewisseld met een ongeloofwaardige reeks WK-overwinningen? Nee toch? En natuurlijk ga ik weer een slappe bak oploskoffie zetten om half 4 ’s nachts.

Zoals onze MBO-studenten hun leerdoelen en verwachtingen helder naar voren brachten in een selectieprocedure met moordende concurrentie, zo heeft ook het docententeam een aantal voorzichtige wensen op scherp gezet. Uiteraard onder voorbehoud van pleisters plakken, foto’s maken, zonnebrand en muggenmelk smeren, opstarten met lesgeven en het slepen met flessen water. Klinkt het erg wonderlijk, dat ik vanaf het eerste moment als een magneet naar de keuken getrokken word?

Het duurt even, voordat mijn ogen gewend zijn aan de bijtende rook van hout en kooltjes. Kookpotten in allerlei soorten en maten pruttelen in het rond, soms ook op gammele stoofjes, bij nader inzien gedefinieerd als afgeschreven oude velgen. Docenten Rose en Maria sjokken na hun lessen naar de keuken om uien, wortels, sperzieboontjes, aardappels en kool te snijden. Beetje keuvelend, zonder haast wiebelend op hun gammele krukjes. Niks geen snijplank of groot werkvlak met een op lengte afgemeten aanrecht. Ergonomie, huh? Snijden doen ze uit het handje. Er is zelfs geen spoelbak te bekennen!

Water is schaars en wordt in jerrycans aangeleverd door de water boy, die er kilometers voor fietst. Pannen en bakjes staan in een voor mij onherkenbaar systeem op de cementen vloer. Chef Ritah zwaait er met gemak de scepter. Geeft bescheiden aanwijzingen, manoeuvreert behendig tussen de pruttelende kookpotten door, proeft, roert, strooit met zout, Royco en soja saus. Alles gaat sloffend en 90* gebukt.

Alles went, dus binnen de kortste keren zit ik naast een paar heren sjalotjes te pellen en sperzieboontjes te snijden. Lekker buiten in de schaduw op een muurtje. Zo hebben we geen last van de rook. Vincent maakt zojuist cement aan om het hele zaakje van een mooie gladde stuclaag te voorzien. Een kleine dreumes met een dikke luier om zit op haar hurken geboeid toe te kijken. Tegen de tijd, dat Vincent bij ons is aangeland met het stucwerk schuiven we wat op. Stofwolken blazen we weg.

Een week later heb ik mijn weg in de keuken gevonden. Ritah raadpleegt mij zelfs over een aantal Mzungu-gerechten. Vanzelfsprekend weet ik precies, hoe de vreemdelingen hun macaroni graag eten. En of ik haar kan leren hoe ze pompoensoep maakt. Jaaa… mijn hart maakt een sprongetje: kan ik eindelijk iets teruggeven. Check: alle ingrediënten zijn aanwezig. Kookpotten genoeg, zou ik zeggen. Midden in mijn enthousiaste betoog strand ik echter op een onoverkomelijk probleem. Er is geen blender of staafmixer en al helemaal geen elektriciteit! Een pureestamper is blijkbaar een westers attribuut. Hoe krijgen we die soep tot een romige, egale vloeistof zonder stukjes? Want die stukjes zijn duidelijk niet chique. Het is mijn eer te na en ik struin de markt in Masaka af op zoek naar iets bruikbaars. Helaas, geen pompoensoep voor Ritah. Het Backpackers Hostal in de stad, dat ons deze heerlijke soep serveerde, beschikt wel over elektriciteit en een luxe ingerichte moderne keuken met een blender….tja, in de stad…

Bij thuiskomst zei mijn Indische oma trots: “Kind, zó kookte mijn moeder vroeger ook” en bekeek aandachtig de hele serie van 1190 foto’s….